Cải thảo còn được gọi là cải bao, cải cuốn, bắp cải tây (danh pháp ba phần: Brassica rapa subsp. pekinensis), là phân loài thực vật thuộc họ Cải ăn được có nguồn gốc từ Trung Quốc, được sử dụng rộng rãi trong các món ăn ở Đông Nam Á và Đông Á. Loài thực vật này trồng nhiều ở Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Việt Nam… nhưng cũng có thể bắt gặp ở Bắc Mỹ, châu Âu, Úc, New Zealand.
Cải thảo có màu sắc khá giống với cải bắp, phần lá bao ngoài của màu xanh đậm, còn lá cuộn ở bên trong (gọi là lá non) có màu xanh nhạt, trong khi phần cuống lá có màu trắng.
Ở Hàn Quốc, cải thảo được gọi là sui choy và là nguyên liệu chính làm món kim chi. Bạn có thể dùng nấu canh ăn như các loại rau cải khác, làm nước canh cơ bản trong bữa ăn; cũng có thể nấu canh với jambông, gà, vịt, xương lợn.
Hay bạn cũng có thể lấy lõi bắp cuộn lại ở phía trong màu trắng và mềm dùng ăn sống, dầm muối thành nguyên liệu chủ yếu của món nộm dùng ăn cơm, ăn cháo; hoặc trộn dầu giấm như rau xà lách. Cải thảo nấu lẩu hoặc xào ăn đều ngọt cả.
Cải thảo không chỉ là loại rau quen thuộc được nhiều người ưa chuộng, mà nó còn có công dụng chữa bệnh vô cùng hiệu quả. Cải thảo có vị ngọt, tính mát, có tác dụng hạ khí, thanh nhiệt nhuận thấp, tức là làm mềm cổ họng, bớt rát, đỡ ho; lại bổ ích trường vị, là loại rau ngon chứa nhiều vitamin A, B, C, E.
Tuy nhiên trước tình trạng thực phẩm bẩn đáng lo ngại như ngày nay, người tiêu dùng không yên tâm khi mua cải thảo ở chợ hay ở siêu thị. Họ chủ yếu tư trồng phục vụ nhu cầu của mình và của gia đình. Đó cũng chính là xu hướng lành mạnh của người dân thành thị nhằm phát huy tác dụng của rau sạch, góp phần bảo vệ môi trường, giữ gìn cảnh quan thành phố xanh sạch đẹp. Các bước trồng và chăm sóc không quá khó nhằn nếu bạn theo dõi đoạn dưới đây:
Chuẩn bị trồng rau cải thảo trong thùng xốp
Để trồng rau thì trước hết phải chuẩn bị phân bón, đất đai và những dụng cụ trồng
Thùng xốp: Thùng xốp bạn có thể tân dụng những hộp xốp của nhà mình, xin hàng xóm, tốt hơn nữa là bạn có thể mua tại các cửa hàng. Sau khi mua về, nên khoét lỗ dưới đáy để thoát nước.
Đất dinh dưỡng: Đất Tribat, giá thể nền hữu cơ, hoặc hỗn hợp đất phù sa và phân trùn quế. Chuẩn bị giá thể hữu cơ: Trộn hỗn hợp đất phù sa và phân trùn theo tỷ lệ 50% đất phù sa + 50% phân trùn (hoặc 50% đất Tribat, giá thể nền hữu cơ). Đổ hỗn hợp đất phù sa và phân trùn vào chậu trồng rau cách miệng chậu 2cm.
Phân bón: Vì chúng mình đang muốn trồng rau sạch theo kiểu canh tác hữu cơ nên tốt nhất chỉ nên chuẩn bị những loại phân hữu cơ đã được ủ hoai. Bạn có thể mua phân chuồng đã ủ hoai tại các vùng quê chuyển lên hoặc cũng có thể tự ủ phân hữu cơ từ rác thải tại nhà.
Dụng cụ làm cỏ, thùng tưới nước có vòi hoa sen.
Cách trồng rau cải thảo trong thùng xốp
Làm đất
Trước khi trồng cải thảo 1 tuần, bạn cần làm sạch và xới đất cho tơi xốp. Trộn đất với phân hữu cơ, xơ dừa, tro trấu và phơi đất để diệt hết các loại mầm bệnh. Bón lót thêm phân chuồng, super lân, kali sunfat với đất.
Gieo hạt
Ngâm hạt: Ngâm hạt giống cải thảo trong nước ấm 50 độ C khoảng 20 phút để diệt hết nấm bệnh và kích thích khả năng nảy mầm.
Gieo hạt: Tưới nước cho ẩm đất, san phẳng và gieo hạt đã được chuẩn bị vào các lỗ nhỏ, khoảng 2 hạt 1 lỗ. Đắp một lớp đất mỏng lên trên và tưới cho ẩm đất mỗi ngày. Đặt thùng xốp ở những nơi có nắng nhẹ, khô thoáng, tưới thúc bằng phân chuồng ủ mục hoặc phân xanh hữu cơ pha loãng. Dùng một lớp màn che thùng xốp để bảo vệ đề phòng mưa, nắng trong 12- 15 ngày đầu.
Chăm sóc
Tưới nước
Tưới đậm nước khoảng 5 đến 7 ngày sau đó khoảng 2 ngày tưới 1 lần. Tưới thúc bằng nước phân chuồng ngâm pha loãng. Khi cây có 4-5 lá thật thì chiết ra để cho đều trong thùng, khoảng cách giữa các cây là 25 đến 30 cm.
Bón phân
Nên nhớ là mình đang canh tác hữu cơ, đang trồng rau sạch, vì vậy đừng bón phân hóa học, chủ yếu bón phân chuồng hoại mục pha loãng để tưới cho cây. Cứ khoảng 7 đến 12 ngày, tưới phân pha nước sạch một lần. Khi bón phân nên kết hợp cùng công đoạn làm sạch cỏ, vun gốc để cây nhanh phát triển.
Chú ý khi bón phân hữu cơ: Lượng phân bón (tính cho 1 sào Bắc bộ 360m2): Phân chuồng hoai mục 0,7-1 tấn, đạm urê 10-12kg, supe lân 15-20kg, kali sunfat 5-6kg. Nếu đất chua (độ pH< 6) bón thêm 20-25kg vôi bột trước khi bừa lần cuối.
Làm cỏ, xới đất
Đây là công việc không thể thiếu nhằm ngăn chặn cỏ dại phát triển nhanh, ăn hết chất dinh dưỡng của rau.
Phòng ngừa sâu bệnh hại
Thường xuyên vệ sinh khu vực trồng để phát hiện và kịp thời có biện pháp quản lý thích hợp đối với sâu, bệnh.
Các bệnh như thối nhũn, bệnh sưng rễ, sâu tơ, đốm vòng,… là những đối tượng thường xuất hiện và gây hại trên cây cải thảo, cải bắp ở nước ta hiện nay, đặc biệt là vào những tháng mùa mưa. Bệnh thường xuất hiện nhiều ở những vùng trồng rau tập trung chuyên canh.
Bệnh có thể gây hại từ khi cây cải bắp còn nhỏ mới có lá sò, nhưng thường hại nhiều từ khi cây chuẩn bị cuốn bắp trở đi (kể cả trong thời gian cất trữ, vận chuyển, tiêu thụ sau thu họach). Chính vì vậy, để cây trồng đạt được năng suất cao nhất, bên cạnh kỹ thuật trồng cây cải thảo thì việc nắm bắt được các biện pháp phòng trị sâu bệnh hại trên cây trồng đối với bà con nông dân cũng vô cùng quan trọng.
Thu hoạch
Sau khi gieo trồng, chăm sóc khoảng 2-3 tháng, chúng ta có thể thu hoạch được cải thảo. Dùng dao cắt sát gốc cây. Bạn nên giữ lại phần gốc và đất để nó có thể mọc tiếp lứa khác.
