Rau chân vịt hay còn gọi cải bó xôi, rau pố xôi, bố xôi, bắp xôi (danh pháp hai phần: Spinacia oleracea) là một loài thực vật có hoa thuộc họ Dền (Amaranthaceae), có nguồn gốc ở miền Trung và Tây Nam Á. Rau chân vịt là loại rau tốt cho sức khỏe, ngoài ra nó còn là một vị thuốc.
Rau chân vịt chứa nhiều vitamin thiết yếu đối với cơ thể như: A, K, D, E và một loạt các khoáng chất. Ngoài ra, loại rau này là một nguồn axit béo thực vật omega 3 dồi dào.
Các nhà nghiên cứu đã xác định được hơn 10 hợp chất flavonoid khác nhau trong rau chân vịt có chức năng như chất chống viêm và chống ung thư. Cũng trong một nghiên cứu gần đây cho biết, ăn rau chân vịt có thể hạn chế được nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt.
Các khoáng chất trong rau chân vịt giúp kiềm hóa, cân bằng chế độ ăn uống axit cao. Một chế độ ăn uống giàu tính axit có thể gây ra béo phì và các chứng bệnh khác.
Các carotenoid được tìm thấy trong rau chân vịt bảo vệ mắt khỏi các bệnh như đục thủy tinh thể và thoái hóa điểm vàng.
Một chén rau chân vịt tươi (hoặc 1/6 cốc rau chân vịt nấu chín) chứa hai lần nhu cầu vitamin K hàng ngày của bạn. Vitamin K cùng với canxi và magiê có trong rau chân vịt giúp bạn có hệ xương chắc khỏe.
Tuy nhiên trước tình trạng thực phẩm bẩn đáng lo ngại như ngày nay, người tiêu dùng không yên tâm khi mua cải thảo ở chợ hay ở siêu thị. Họ chủ yếu tư trồng phục vụ nhu cầu của mình và của gia đình. Đó cũng chính là xu hướng lành mạnh của người dân thành thị nhằm phát huy tác dụng của rau sạch, góp phần bảo vệ môi trường, giữ gìn cảnh quan thành phố xanh sạch đẹp. Các bước trồng và chăm sóc không quá khó nhằn nếu bạn theo dõi đoạn dưới đây:
Chuẩn bị trồng cải bó xôi trong thùng xốp trên sân thượng
Để trồng rau thì trước hết phải chuẩn bị phân bón, đất đai và những dụng cụ trồng
Thùng xốp: Thùng xốp bạn có thể tân dụng những hộp xốp của nhà mình, xin hàng xóm, tốt hơn nữa là bạn có thể mua tại các cửa hàng. Sau khi mua về, nên khoét lỗ dưới đáy để thoát nước.
Đất dinh dưỡng: Đất Tribat, giá thể nền hữu cơ, hoặc hỗn hợp đất phù sa và phân trùn quế. Chuẩn bị giá thể hữu cơ: Trộn hỗn hợp đất phù sa và phân trùn theo tỷ lệ 50% đất phù sa + 50% phân trùn (hoặc 50% đất Tribat, giá thể nền hữu cơ). Đổ hỗn hợp đất phù sa và phân trùn vào chậu trồng rau cách miệng chậu 2cm.
Phân bón: Vì chúng mình đang muốn trồng rau sạch theo kiểu canh tác hữu cơ nên tốt nhất chỉ nên chuẩn bị những loại phân hữu cơ đã được ủ hoai. Bạn có thể mua phân chuồng đã ủ hoai tại các vùng quê chuyển lên hoặc cũng có thể tự ủ phân hữu cơ từ rác thải tại nhà.
Dụng cụ làm cỏ, thùng tưới nước có vòi hoa sen.
Lưu ý: Cây cải bó xôi có thể trồng quanh năm nhưng để đạt hiệu quả cao nhất là vào vụ Đông xuân và Xuân hè ở miền Bắc. Thời vụ sớm có thể gieo từ cuối tháng 9 đến đầu tháng 10. Chính vụ gieo trung tuần tháng 10 đến trung tuần tháng 11. Vụ Đông xuân muộn gieo tháng 12 đến đầu tháng 1. Vụ Xuân gieo trung tuần tháng 1 đến đầu tháng 2.
Ở những nơi có khí hậu mát lạnh bó xôi sinh trưởng thuận lợi. Ở mùa vụ nhiệt độ cao bó xôi sinh trưởng khó khăn. Tuy nhiên còn miền Nam do điều kiện thời tiết nên không thích hợp để trồng rau cải bó xôi nhưng nếu vẫn muốn trồng thì cần phải chăm sóc đúng cách.
Nhiệt độ: Cải bó xôi là cây rau ở xứ lạnh, sinh trưởng tốt ở nhiệt độ 18-20oC, sinh trưởng chậm khi nhiệt độ là 10oC, nhưng cây có thể chịu nhiệt độ thấp âm 10 độ C. Cải bó xôi thích ánh sáng nhẹ, có khả năng chịu bóng râm, vì vậy bạn có thể trồng xen với những cây cao để cây được che mát.
Cách trồng rau cải bó xôi trong thùng xốp trên sân thượng
Bước 1: Làm đất
Trước khi trồng cải thảo 1 tuần, bạn cần làm sạch và xới đất cho tơi xốp. Trộn đất với phân hữu cơ, xơ dừa, tro trấu và phơi đất để diệt hết các loại mầm bệnh. Bón lót thêm phân chuồng, super lân, kali sunfat với đất.
Bước 2: Gieo hạt
Trước khi tiến hành giẻo hạt cải bó xôi bạn cần đem ngâm hạt vào nước ấm theo tỉ lệ 2 sôi, 3 lạnh trong khoảng 3- 4 giờ để hạt nhanh nảy mầm.
Tiếp theo, bạn rửa hạt lại bằng nước sạch, cho vào rổ phủ lên 1 tấm khăn ẩm rồi đặt vào chỗ ấm. Sau khoảng 8h rửa lại đem rửa sạch hạt tới khi thấy hạt nứt nhú rễ là có thể đem gieo.
Cho đất sạch và chậu nhựa hoặc thùng xốp sau đó tiến hành gieo hạt thành hàng 10*15cm. Để tránh vi sinh vật ăn lá và giúp cây nảy mầm nhanh khi gieo xong cần dùng bạt nhỏ hoặc bìa cát tông phủ kín lên khoảng 2-3 ngày.
Bước 3: Chăm sóc
Tưới nước: Do là cây ưa ẩm nên sau khi trồng xong cần đảm bảo tưới đủ nước mỗi ngày từ 1 đến 2 lần. Sau khi gieo, tưới ngày tưới 1-2 lần, tùy theo thơi tiết khí hậu và tính chất đất.
Làm cỏ: Cho đến khi cây trồng được khoảng 10 đến 15 ngày bắt đầu làm cỏ và vun gốc cho cây.
Bón phân: Để cây sinh trưởng nhanh cũng cần phải bón thúc, có thể dùng phân bón ure bón thúc một tuần bón thúc 1 lần.
Sau khi bón thúc nên dùng nước sạch để tưới rửa lá. Trung bình 5 – 7 ngày bón thúc một lần. Khi bón thúc cần xem tình hình sinh trưởng của cây. Số lần bón thúc 4 – 5 lần. Lần bón thúc cuối cùng có tác dụng rất quan trọng đối với năng suất bó xôi. Đó là sau gieo 30 ngày đối với giống sớm nghĩa là thời gian sinh trưởng 45 ngày và 40 ngày đối với giống muộn.
Đối với loại gieo hàng có thể bón phân thúc ở dạng khô. Phương pháp bón giống như cải bắp. Phân kali chia làm 2 phần để bón thúc. Bón sau gieo 20 – 25 ngày và 35 – 40 ngày. Phương pháp bón giống như bón thúc phân đạm, nồng độ dung dịch từ 1-2%.
Phòng ngừa sâu bệnh: Trong kỹ thuật trồng cây rau cải đúng cách và cho năng suất cao bạn cũng nên chú ý đến sâu hại rau, có thể dùng dung dịch làm từ tỏi, ớt giã nhuyễn đem chắt lấy nước cốt pha với nước vo gạo để phòng ngừa sâu bệnh gây hại. Để đạt hiệu quả tốt nhất cứ 7 ngày bạn phun 1 lần và mỗi lần phun hòa 5ml dung dịch với 1 lít nước để phun.
Bước 4: Thu hoạch
Khi trên cây có 5-7 lá đã trưởng thành thì có thể thu hoạch. Cải bó xôi còn gọi là rau chân vịt vì có nhiều chất dinh dưỡng có thể chế biến thành nhiều món khác nhau như hấp, luộc, xào, nấu canh với tôm, thịt ăn rất ngon.
