Hoa lan Vanda là một loài hoa đẹp nên khá nhiều người yêu thích trồng tại nhà. Những chậu hoa nhỏ xinh này phù hợp với khu ban công tại nhà riêng hay những căn hộ chung cư giá rẻ. Tuy nhiên để trồng và chăm sóc hoa lan Vanda này lại không hề dễ. Chúng tôi xin cung cấp những gợi ý nho nhỏ giúp bạn có thể tự trồng những chậu hoa rực rỡ nhé!
Đặc tính hoa lan Vanda
Lan Vanda là một loại phong lan có nhiều màu sắc sặc sỡ, xuất xứ từ vùng Châu Á Thái Bình Dương. Lan Vanda được chia thành 3 loại: loại lá dẹp (strap-shaped leaves), loại lá tròn (cylindrical or terete leaves) và loại lá nửa tròn nửa dẹp (semi-terete leaves). Lan Vanda rất đẹp, hình dáng vừa tròn lại vừa dày nên được rất nhiều người ưa thích trồng. Hoa Lan Vanda thường tươi lâu từ 4 đến 8 tuần, tuỳ theo khí hậu và giống. Có vài loại Lan Vanda tỏa mùi thơm như Vanda amesiana, V. denisonianum, V. cristata và V. dearei. Có loại có vân như Vanda coerulea hoặc đốm như V. tricolor hay V. sanderiana. Lan Vanda có thể ra hoa 2 hoặc 3 lần trong một năm nếu được chăm bón đủ điều kiện.Trồng Lan Vanda không khó, nếu ta trồng đúng cách và tạo đủ điều kiện thích hợp cho cây phát triển thì cây sẽ sống lâu và ra hoa thường xuyên.
– Độ ẩm: Cây Lan Vanda thích ở độ ẩm ban ngày vào khoảng 60% – 70%, và ban đêm là khoảng 90% đến 95% thì cây sẽ phát triển nhanh. Nếu thiếu độ ẩm cây sẽ mau khô ở rễ và dẫn đến héo lá. Cây sẽ khó ra hoa nếu thiếu độ ẩm hoặc thiếu nước.
– Tưới nước: Cây Lan Vanda rất thích nước. Vào mùa hè thì cây phát triển rất nhanh nên cần nhiều nước. Ta có thể tưới nước mỗi ngày và 2 lần một ngày mà không sợ bị thối rễ nếu cây được trồng trong rổ không có nguyên liệu. Vào mùa đông bớt tưới nước lại, chỉ cần 2 lần trong 1 tuần là đủ. Khi thấy lá nhăn và mềm tức là cây đang bị thiếu nước trầm trọng, chúng ta cần tưới nhiều hơn. Thiếu nước cũng là nguyên nhân khiến Lan Vanda khó có thể ra hoa.
– Bón phân: Vào mùa Đông bớt bón phân hoặc chỉ cần tưới nước là đủ. Vào mùa Xuân thì ta nên bón phân nhiều hơn để kích thích cây phát triển và ra hoa. Khi ra hoa thì tiếp tục bón phân vì Lan Vanda tiêu thụ rất nhiều phân bón để nuôi lá và hoa. Cây Lan Vanda giống như Lan Hoàng Hậu (Cattleya) và Lan Đất (Cymbidium) rất thích phân có nhiều chất nitro vì chịu nhiều ánh sáng. Thường thì ta có thể dùng ½ muỗng café phân bón (20-20-20) hoà tan vào 1 gallon nước để tưới cây. Loại phân này có thể dùng được quanh năm. Khi nào thấy rễ bị cháy tức là quá nhiều phân bón nên dừng lại một thời gian và chỉ tưới nước thôi là đủ. Chúng ta sẽ tưới phân lại khoảng 2 tuần sau đó.
– Ánh sáng: Cây Lan Vanda thích nhiều ánh sáng hơn loại cây Lan Hoàng Hậu nhưng không sống trực tiếp dưới ánh sáng như ở Nam California, vì sẽ dễ bị cháy lá. Khi thấy lá cây đổi màu vàng tức là nhiều ánh sáng quá. Nếu lá cây xanh đậm tức là thiếu ánh sáng, có thể sẽ không ra hoa được. Chúng ta có thể trồng Lan Vanda ngoài sân và sử dụng lưới 50%-55% để lọc bớt ánh sáng. Loại lá tròn thì cần nhiều ánh sáng hơn loại lá dẹp.
– Nhiệt độ: Cây Lan Vanda thích ở nhiệt độ ban đêm từ 50 – 60 độ F, ban ngày từ 70 – 90 độ F. Ở nhiệt độ cao chúng ta có thể tưới cây thường xuyên hơn như 2 hoặc 3 lần trong 1 ngày. Ở nhiệt độ thấp thì phải cẩn thận khi tưới nước, vì nếu tưới nước nhiều mà lạnh thì cây dễ bị nấm và rụng lá ở dưới gốc đi lên, như hình cây dừa.
Cách trồng và chăm sóc hoa lan Vanda
Điều kiện môi trường
– Về nhiệt độ và độ ẩm: Vanda phát triển mạnh khi nhiệt độ ban ngày ở mức 20 độ C hoặc cao hơn và ban đêm thường không dưới 10,5 độ C. Vanda sẽ tiếp tục phát triển tốt bất cứ lúc nào trong năm nếu nó được cung cấp nhiệt độ ấm và ánh sáng rực rỡ. Cây này chấp nhận được những đợt dài thời tiết nóng và các đợt lạnh ngắn. Một số cây Vanda có thể chịu đựng được nhiệt độ thấp trong 2 – 3 giờ với các tổn thương ở chót rễ và chồi hoa. Vào những ngày nóng, độ ẩm tới 80% là thích hợp.
– Về chiếu sáng: Lan Vanda đòi hỏi ánh sáng mạnh và nên cho hưởng ánh sáng trọn buổi mai nếu có thể. Các loại Vanda lá hơi tròn có thể trồng nơi đầy nắng suốt ngày, nơi những vùng nhiệt đới có độ ẩm cao. Các cây có lá dạng cái lưỡi cần được bảo vệ thêm vào những ngày nắng nhất.
– Về tưới nước: Độ ẩm cao ban ngày rất cần thiết, đặc biệt là các ngày nắng và các cây loại Vanda trồng ngoài trời có thể cần tưới nước và phun sương nhiều lần mỗi ngày trong mùa tăng trưởng khi trời quá nắng. Trong thời tiết mát hơn, vào những ngày có mây hoặc sau khi sang chậu, nên hạn chế việc tưới nước.
– Về dinh dưỡng: Lan Vanda là loại cần dinh dưỡng nhiều. Cây trồng ngoài trời cần tập trung dung dịch phân bón loại 20 – 20 – 20. Vào mùa đông hoặc mùa không tăng trưởng nên áp dụng cùng tỷ lệ ấy hai tuần một lần hay tốt hơn là mỗi tuần tưới phân một lần. Ngoài ra trong lần dinh dưỡng thứ ba có thể thay bằng phân bón có lượng acid phosphoric cao (10 -30 – 20). Có thể cho thêm dung dịch vitamine và hormone vào phân bón mỗi tháng một lần. Để loại bỏ muối đọng lại các cây nên rửa bằng nước lã mỗi tháng một lần. Dù bạn theo kế hoạch dinh dưỡng nào, xin hãy nhớ điều quan trọng là hãy theo đúng chế độ dinh dưỡng mà bạn đã chọn.
– Về nhu cầu phân bón: Vanda là một trong những giống có nhu cầu về phân bón khá cao và chúng dễ dàng sử dụng ở bất cứ một dạng phân bón loại nào. Đối với loài Vanda TMA phân bò khô có thể là loại phân tốt, có thể dùng loại phân bánh dầu phọng nhưng hữu hiệu hơn hết vẫn là phân hóa học với công thức 30-10-10 dùng cho cây còn nhỏ và 20-20-20 dùng cho cây đã trưởng thành, còn dùng cho cây ở giai đoạn sắp ra hoa hoặc cần ra hoa ta dùng công thức 6-30-30, 10-55-10, 15-30-15, ta tưới 2 lần/tuần (Nếu không có thời gian ta tưới 1 lần/tuần) với nồng độ 1 muỗng cà phê 4 lít nước. sở dĩ ta dùng phân bón với chu kỳ cách nhật vì Vanda không có giả hành nên không dự trữ được dưỡng liệu. Ngoài ra giá thể của Vanda là giá thể thông thoáng đến mức cực đoan chỉ gồm chậu gạch nung hay giỏ gỗ với các cục than thật to. Do đó sự lưu lại của dưỡng liệu trong giá thể là không đáng kể cho việc hấp thụ của Lan trong thời gian ngắn. Tốt nhất là dùng phân bón với dạng phun sương. Vì loài này là loài phụ sinh và có nhiều rễ trên không.
Sâu bệnh
Vanda thường bị loài rệp dính màu vàng tấn công, chúng thường nằm trên bề mặt lá. Loại này cũng thường hút nhựa như các lá của giống Dendrobium, cách thức cũng là các loại thuốc sát trùng, Serpa phun sương trên lá. Bệnh thối đọt tỏ ra nguy hiểm cho các loài thuộc giống Vanda, khi có hiện tượng này xảy ra, bạn phải cẩn thận dùng kéo cắt bỏ đọt Lan sau đó bôi vôi hoặc Vanzơlin + thuốc trừ nấm vào vết cắt, dụng cụ cắt được khử trùng trước khi sử dụng để cắt cây Lan khác, nếu không bệnh sẽ lây truyền toàn bộ vườn Lan. Tốt nhất nên ngừa bệnh thường xuyên bằng cách phun các loại thuốc ngừa nấm như Topsil, Rineb, Cocman, Folpan 50wp, Bordocop 25wp, Sulfolac 800DF, Hidrocop 77wp, …… Nửa tháng 1 lần.
Hi vọng với những gợi ý trên đây, bạn sẽ có được những chậu hoa lan Vanda thật đẹp ngay tại ngôi nhà của mình!
